Instytut Polonistyki Stosowanej

Zakład Edytorstwa i Stylistyki Instytutu Polonistyki Stosowanej WP UW

W roku akad. 2012/2013 Zakład Edytorstwa i Stylistyki IPS proponuje studentom Wydziału Polonistyki nową specjalizację zawodową o nazwie specjalizacja redaktorsko-wydawnicza. Stanowi ona zbiór zajęć o profilu profesjonalno-kulturowym, który powstał ze scalenia i modyfikacji dotychczasowych dwóch odrębnych specjalizacji przyzakładowych: redaktorskiej i edytorskiej. Obie specjalizacje będą kontynuowane w nadchodzącym roku akademickim, by następnie dobiec końca i ustąpić ostatecznie miejsca jednej specjalizacji oferowanej przez ZEiS.

Specjalizacja redaktorsko-wydawnicza składa się z trzech powiązanych bloków tematycznych:
1. kształcenia w zakresie wiedzy wydawniczej i pozyskiwania współczesnej informacji naukowej,
2. edukacji o profilu edytorstwa lingwistycznego (redakcja językowa tekstu i podstawy leksykografii),
3. kształcenia w zakresie edytorstwa dzieła literackiego (pisarstwo krajowe i obce), dokumentu osobistego (listy, dzienniki, memuarystyka), tekstów kultury (techniki i semiotyka reprodukcji dzieł sztuki), a także podstaw przekładoznawstwa.

Zajęcia o profilu wydawniczo-bibliograficznym (temat 1.) przygotowują teoretycznie, opisowo i praktycznie do pracy we współczesnym wydawnictwie książkowym i prasowym. Obejmują problematykę historii i współczesności ruchu wydawniczego w kraju i za granicą, zagadnienia z zakresu funkcjonowania wydawnictwa i rynku książki, charakteryzują proces produkcji książki tradycyjnej i cyfrowej, a także wprowadzają studenta w sposoby skutecznego pozyskiwania informacji naukowej przydatnej w pracy dzisiejszego redaktora merytorycznego, redaktora prowadzącego, edytora i kierownika wydawnictwa.

Zajęcia edytorsko-lingwistyczne (temat 2.) obejmują problematykę wydań słownikowych (edytorstwo leksykograficzne), redakcji językowej tekstu edytowanego (korekta i adiustacja) zarówno w wariancie tradycyjnym, jak i elektronicznym. W ich ramach studenci zdobywają umiejętności w zakresie produkowania nowoczesnych wypowiedzi użytkowych, komponowania spójnych tekstów przeznaczonych do druku, doskonalą umiejętność poprawiania błędów językowych (ortografia, interpunkcja, syntaktyka, stylistyka praktyczna) oraz poznają możliwości generowania i obróbki tekstu w komputerze i Sieci.

Zajęcia z zakresu edytorstwa literatury, dokumentu i tekstów kultury (temat 3.) podejmują zaś kwestie podania i opracowania naukowego dzieła literackiego, intymistycznego bądź ikonograficznego. Historia edytorstwa literatury pięknej i użytkowej idzie tu w parze z warsztatami edytorskimi poświęconymi ustalaniu podstaw tekstowych, transliteracji i transkrypcji tekstu, przygotowywania komentarza tekstologicznego i opracowania historycznoliterackiego. Osobne zajęcia dotyczą nowatorskiej problematyki edycji literatury tłumaczonej (z podstawami translatologii) oraz edytorstwa tekstów kultury (malarstwa, rzeźby, rysunku i architektury) z elementami wiedzy o sztuce.

Do wybranych zajęć specjalizacyjnych zostały również włączone zagadnienia związane z problematyką dialogu polsko-belgijskiego i polsko-frankofońskiego jako wkład Zakładu Edytorstwa i Stylistyki w tworzenie i koordynowanie Polsko-Belgijskich Studiów Stosowanych na Wydziale Polonistyki UW.

Nowa specjalizacja przyzakładowa – specjalizacja redaktorsko-wydawnicza – zaplanowana została na dwóch poziomach studiów: licencjackim (L2-L3) i magisterskim (M1-M2). Poniżej prezentujemy spis zajęć dydaktycznych.

Programy obowiązujące od roku akademickiego 2019/2020

Oto szczegółowy spis zajęć specjalizacyjnych:

PROGRAM SPECJALIZACJI EDYTORSTWO NAUKOWE I REDAKCJA TEKSTU DLA POLONISTÓW

PROGRAM STUDIÓW I STOPNIA

studia stacjonarne

Rok II [165 godzin; 17 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Semestr	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Funkcjonowanie wydawnictwa. Organizacja – marketing – prawo autorskie	ćw.	I	15	Zaliczenie na ocenę	2
Informacja naukowa w pracy redaktora i wydawcy	ćw.	I	30	Zaliczenie na ocenę	3
*Dzieje książki i druku*	w.	I	30	Egzamin	3
Wprowadzenie do edytorstwa	ćw.	II	30	Egzamin	3
Historia edycji polskiej literatury pięknej	ćw.	II	30	Egzamin	3
*Redakcja językowa tekstu I*	ćw.	II	30	Zaliczenie na ocenę	3

Rok III [105 godzin; 14 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Semestr	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Wprowadzenie do edytorstwa leksykograficznego	w.	I	15	Egzamin	2
Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)	ćw.	I	30	Egzamin	5
*Redakcja językowa tekstu II*	ćw.	I	30	Zaliczenie na ocenę	3
Komputerowa edycja i przygotowanie językowe tekstu do druku	war.	II	15	Zaliczenie na ocenę	2
Typografia i projektowanie książki	war.	II	15	Zaliczenie na ocenę	2

PROGRAM SPECJALIZACJI EDYTORSTWO NAUKOWE I REDAKCJA TEKSTU DLA POLONISTÓW

PROGRAM STUDIÓW I STOPNIA

studia niestacjonarne

Rok II [110 godzin; 17 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Semestr	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Funkcjonowanie wydawnictwa. Organizacja – marketing – prawo autorskie	ćw.	I	10	Zaliczenie na ocenę	2
Informacja naukowa w pracy redaktora i wydawcy	ćw.	I	20	Zaliczenie na ocenę	3
*Dzieje książki i druku*	w.	I	20	Egzamin	3
Wprowadzenie do edytorstwa	ćw.	II	20	Egzamin	3
Historia edycji polskiej literatury pięknej	ćw.	II	20	Egzamin	3
*Redakcja językowa tekstu I*	ćw.	II	20	Zaliczenie na ocenę	3

Rok III [70 godzin; 14 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Semestr	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Wprowadzenie do edytorstwa leksykograficznego	w.	I	10	Egzamin	2
Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)	ćw.	I	20	Egzamin	5
*Redakcja językowa tekstu II*	ćw.	I	20	Zaliczenie na ocenę	3
Komputerowa edycja i przygotowanie językowe tekstu do druku	war.	II	10	Zaliczenie na ocenę	2
Typografia i projektowanie książki	war.	II	10	Zaliczenie na ocenę	2

SPECJALIZACJA REDAKTORSKO - WYDAWNICZA

PROGRAM STUDIÓW

Poziom I. Studia licencjackie L2
Rok II (L2) [165 godzin; 17 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Funkcjonowanie wydawnictwa. Organizacja – marketing – prawo autorskie	ćw.	15	Zaliczenie na ocenę	2
Informacja naukowa w pracy redaktora i wydawcy	ćw.	30	Zaliczenie na ocenę	3
Redakcja językowa tekstu	ćw.	60	Egzamin	6
Wprowadzenie do edytorstwa	ćw.	30	Egzamin	3
Historia edycji polskiej literatury pięknej	ćw.	30	Egzamin	3

Po II roku studiów pierwszego stopnia obowiązkowe praktyki zawodowe – minimum 40 godzin (4 ECTS). Jednym z miejsc, w którym można odbyć praktyki zawodowe o profilu wydawniczym, jest Sekcja Wydawnicza Wydziału Polonistyki (pok. 08) – koordynator praktyk: dr Katarzyna Sałkiewicz.

Poziom I. Studia licencjackie L3
Rok III (L3) [105 godzin, 14 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Wprowadzenie do edytorstwa leksykograficznego	w.	15	Egzamin	2
Komputerowa edycja i przygotowanie językowe tekstu do druku	war.	15	Zaliczenie na ocenę	2
Dzieje książki i druku	w.	30	Egzamin	3
Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)	ćw.	30	Egzamin	5
Typografia i projektowanie książki [zajęcia zewnętrzne]	war.	15	Zaliczenie na ocenę	2

Wszystkie przedmioty kończą się zaliczeniem na ocenę i/lub egzaminem.

Ogółem 270 godzin dydaktycznych.
10 przedmiotów dydaktycznych na L2-L3.
31 ECTS (17/L2 i 14/L3).

SPECJALIZACJA REDAKTORSKO - WYDAWNICZA

PROGRAM STUDIÓW

Poziom II. Studia magisterskie M1
Rok I (M1) [90 godzin; 10 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Funkcjonowanie wydawnictwa. Historia i współczesność	w.	15	Zaliczenie na ocenę	1
Warsztaty redaktorskie	war.	45	Egzamin	5
Edycja tekstu literackiego. Warsztaty	war.	30	Egzamin	4

Poziom II. Studia magisterskie M2
Rok II (M2/S3) [75 godzin, 8 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Rodzaj zajęć	Liczba godzin	Forma zaliczenia	Punkty ECTS
Edytorstwo tekstów kultury	ćw.	30	Zaliczenie na ocenę	3
Praktyka tekstu autorskiego	war.	30	Zaliczenie na ocenę	3
Warsztaty typograficzne [zajęcia zewnętrzne]	war.	15	Zaliczenie na ocenę	2

Wszystkie przedmioty kończą się zaliczeniem na ocenę i/lub egzaminem.

Ogółem 165 godzin dydaktycznych.
6 przedmiotów dydaktycznych na M1-M2.
18 ECTS (10/M1 i 8/M2).

Oto szczegółowy plan zajęć specjalizacyjnych:

SPECJALIZACJA REDAKTORSKO - WYDAWNICZA

PLAN STUDIÓW

Poziom I. Studia licencjackie L2
Rok II (L2) [165 godzin, 17 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Liczba godzin	Semestr pierwszy	Semestr drugi
Funkcjonowanie wydawnictwa. Organizacja – marketing – prawo autorskie	15	X
Informacja naukowa w pracy redaktora i wydawcy	30	X
Redakcja językowa tekstu	60	X	X
Wprowadzenie do edytorstwa	30		X
Historia edycji polskiej literatury pięknej	30		X

Poziom I. Studia licencjackie L3
Rok III (L3) [105 godzin, 14 ECTS]

Nazwa przedmiotu	Liczba godzin	Semestr pierwszy	Semestr drugi
Wprowadzenie do edytorstwa leksykograficznego	15	X
Komputerowa edycja i przygotowanie językowe tekstu do druku	15		X
Dzieje książki i druku	30	X
Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)	30	X
Typografia i projektowanie książki [zajęcia zewnętrzne]	15		X

OPIS ZAJĘĆ SPECJALIZACYJNYCH

(zintegrowane stopnie: licencjacki i magisterski)

Blok zajęć o profilu wydawniczo-bibliograficznym

1. Funkcjonowanie wydawnictwa. Organizacja – marketing – prawo autorskie
Ćwiczenia (15 godzin)

Zajęcia poświęcone prezentacji zagadnień związanych z mechanizmami funkcjonowania współczesnych instytucji wydawniczych (początku XXI wieku). Ich celem jest zapoznanie studentów z problematyką finansowania działalności wydawniczej (od inwestycji wydawcy po międzynarodowe grupy kapitałowe), ukazanie zmiennego związku wydawcy z księgarstwem i koniunkturą rynkową, a także omówienie nowych technologii książki literackiej (e-booki, audio-booki). Istotnym składnikiem zajęć jest prezentacja etapów procesu wydawniczego: preprodukcji książki (umowa z autorem), produkcji książki (wytwarzanie publikacji, korekta) oraz jej postprodukcji (promocja i marketing). Zajęcia obejmują również podstawowe zagadnienia z zakresu prawa autorskiego i prawa wydawniczego.

2. Typografia i projektowanie książki

Warsztaty (15 godzin)

3. Informacja naukowa w pracy redaktora i wydawcy
Ćwiczenia (30 godzin)

Zajęcia poświęcone są pozyskiwaniu informacji w pracy edytora dzieła literackiego i tekstu językowego. Omawiane są na nich sposoby poszukiwania autorytatywnej wiedzy w literaturze pomocniczej drukowanej i cyfrowej. Obok tradycyjnych zagadnień składających się na warsztat bibliograficzny polonisty pojawiają się zagadnienia dotyczące specjalistycznych poradników w pracy redaktora (edytora) tekstu oraz wydawcy książki i prasy. Zajęcia przygotowują do samodzielnego wykonywania kwerendy, tworzenia bibliografii, przypisów i indeksów, a także do opracowywania źródeł oraz ich krytycznej interpretacji.

4. Dzieje książki i druku
Wykład (30 godzin)

Zajęcia dotyczą najważniejszych etapów rozwoju książki jako medium upowszechniania tekstu od form rękopiśmiennych przez drukowane (inkunabuły, książka przemysłowa) po współczesne formy cyfrowe. Historia tego gatunku edytorskiego osadzona jest ściśle w kontekście przemian cywilizacyjnych i światowych przełomów kulturowych (technologie druku, Internet). Obok zjawisk z głównego nurtu życia książki przedstawiane są fakty bibliologiczne alternatywne wobec produkcji masowej („beautiful book”, książka awangardowa, współczesna książka artystyczna, „książka liberacka” – liberatura). Na wykładach omawiana jest również typologia publikacji książkowych uwzględniająca aspekty formalne (→format), techniczne (→materiał) i treściowe (→przekaz merytoryczny) książki.

Blok zajęć o profilu językoznawczym

5. Wprowadzenie do edytorstwa leksykograficznego
Wykład (15 godzin)

Zajęcia poświęcone są wiedzy na temat istoty polskiego edytorstwa leksykograficznego, historycznego rozwoju jego technik oraz warsztatu edytora-leksykografa w odniesieniu do różnych typów słowników polszczyzny. Studenci poznają przełomowe osiągnięcia z zakresu krajowej leksykografii oraz dowiadują się, w jaki sposób powstaje słownik.

6. Komputerowa edycja i przygotowanie językowe tekstu do druku
Warsztaty (15 godzin)

Celem zajęć jest zaznajomienie słuchaczy z działaniem najpopularniejszych komputerowych edytorów tekstu (półprofesjonalnych i profesjonalnych). Każdy słuchacz dysponuje stanowiskiem komputerowym na czas zajęć. Nacisk kładzie się na techniczne czynności redakcyjne. Słuchacze uczą się, jak do tekstu wstawiać tabele, zdjęcia czy wykresy. Poznają także zaawansowane możliwości typowego edytora tekstu. Ponadto studenci zapoznają się z dokładnym działaniem procesorów tekstu. Nacisk położony zostanie na wykorzystanie ich specjalistycznych możliwości. Słuchacze uczą się zaawansowanego formatowania, posługiwania się szablonami dokumentów, skrótami klawiaturowymi itp. oraz zabezpieczania dokumentów.

7. Redakcja językowa tekstu
Ćwiczenia (60 godzin)

Zajęcia służą doskonaleniu umiejętności studentów w zakresie redakcji językowej dłuższych tekstów - artykułów, fragmentów książek itp. Czynności adiustacyjne przebiegają z uwzględnieniem perspektywy autora tekstu, obowiązujących norm poprawności językowej oraz zgodnie z przyjętymi zasadami podziału pracy w wydawnictwie. W ramach całorocznego cyklu dydaktycznego omówione zostaną najczęstsze błędy językowe z zakresu fleksji, składni, interpunkcji, ortografii, stylistyki i semantyki językowej. Studenci poznają także podstawy korekty wydawniczej, ucząc się znaków korektorskich.

Blok zajęć o profilu literaturoznawczo-artystycznym

8. Wprowadzenie do edytorstwa
Ćwiczenia (30 godzin)

Zajęcia poświęcone są kształtowaniu się edytorstwa i tekstologii dzieł literackich jako subdyscypliny filologii polskiej. Historia tej dziedziny wiedzy polonistycznej ukazana jest na tle osiągnięć nauki zagranicznej i umiejscowiona w kontekście innych dziedzin filologii oraz jej nauk pomocniczych. Materiał obejmuje najważniejsze osiągnięcia historii myśli edytorsko-tekstologicznej od czasów oświecenia po współczesność. Punktem docelowym zajęć jest omówienie współczesnego stanu świadomości edytorskiej, zróżnicowanego w zależności od typów edycji, form wydania (druk, możliwości edytorskie hipertekstu) i atrybucji historycznej dzieła literackiego (literatura dawna, oświeceniowa, romantyzmu, modernizmu itd.). Omówiony zostanie wpływ edytorstwa literatury na kształtowanie się wiedzy historycznoliterackiej i komunikacji literackiej (problematyka kanonu literackiego i obiegów wydawniczych). Zajęcia poświęcone są także nowatorskiej problematyce edycji dzieł sztuki (malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury), wprowadzając w problematykę narodzin cywilizacji reprodukcji, jej rozwoju, zmieniającego się dostępu człowieka XVIII, XIX, XX i XXI do artystycznego oryginału. Innym zagadnieniem, które zostanie poruszone w ramach zajęć, jest nie przebadana dotąd problematyka edycji przekładu literackiego (praktyka przekładowa, rewizja tłumaczenia, elementy krytyki translacji).

9. Historia edycji polskiej literatury pięknej
Ćwiczenia (30 godz.)

Zajęcia poświęcone są trzem zazębiającym się zagadnieniom ujętym w perspektywie historycznej: 1. praktyce wznowień literackich jako „niewidocznemu” kontekstowi rodzimemu rozwoju literatury polskiej, 2. reprezentatywnym, pomnikowym lub głośnym edycjom dzieł literatury przeszłości (np.: Poemata Macieja Sarbiewskiego w opracowaniu Adama Naruszewicza, porównanie paryskich i lwowskich wydań Dzieł Adama Mickiewicza z XIX w., Dzieła zebrane Miłosza w opracowaniu Aleksandra Fiuta), 3. związkom między nowymi gatunkami edytorskimi a poetyką i recepcją dzieła literackiego (np. wpływ prasowej powieści w odcinkach na formę epiki powieściowej okresu pozytywizmu, druk prywatny a literatura skandalu – na przykładzie De profundis Przybyszewskiego). Ponadto omówiona zostaje kwestia związków edycji dzieł literackich XIX i XX w. z determinantami polityczno-ideologicznymi (wydania ocenzurowane, język ezopowy, polityka partyjna: seria „Książka Nowego Czytelnika” z czasów socrealizmu). Wobec braku opracowań podręcznikowych historii edytorstwa literatury polskiej i historii wydań literatury polskiej zajęcia przedstawiają najważniejsze punkty na mapie problemowej zagadnienia.

10. Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)
Ćwiczenia (30 godzin)

Zajęcia dotyczą kwestii historii polskiej literatury przekładowej w związkach z teorią, praktyką i krytyką przekładu. Ich zasadniczym przedmiotem jest konstrukcja – wobec niedostatku ujęć monograficznych i braku opracowań podręcznikowych – nowej dziedziny wiedzy, postulowanej w krajowych studiach przekładoznawczych, którą jest historia polskiej literatury tłumaczonej / historia przekładu artystycznego w literaturze polskiej. Edycje tłumaczeń dzieł literatury obcej traktowane są jako składniki literatury docelowej i rozpatrywane pod kątem ich wpływu na dynamikę rodzimego procesu historycznoliterackiego (np. 1822: Poezje I Mickiewicza i pierwsze tłumaczenie na polski Cierpień młodego Wertera; Leśmianowskie przekłady opowiadań Poego a narodziny nowoczesnej fantastyki literackiej w Polsce). Drugą płaszczyzną merytoryczną zajęć jest teoria przekładu literackiego (typologia i poetyka tłumaczeń) oraz praktyka przekładu (porównywanie tekstu oryginalnego z tłumaczeniem polskim – Albatros Baudelaire’a w polemicznym przekładzie Szymborskiej). Ten ostatni aspekt zbliża zajęcia do formuły warsztatów translatorskich. Ponadto omówione zostają najpopularniejsze krajowe serie wydawnicze literatury przekładowej („Biblioteka Laureatów Nobla”, „Nowy Kanon” i inne).

⇦ WSTECZ